مرغداری، یک صنعت مونتاژ و کاملا وابسته

یزد_ رویداد ایساتیس؛هر چه سال های میلادی از ۱۹۰۰ عبور می کرد و به ۱۹۵۰ می رسید، ذرت کاران (و همچنین سویا کاران) آمریکایی و بنگاه های هدایت کننده آنها نگران بازاریابی برای ذرت و سویای خود بودند. خاستگاه ذرت، قاره آمریکاست و این دانه برای اولین بار از آنجا به اروپا، آسیا و آفریقا وارد شده است. ایالات متحده آمریکا نه تنها در آن قاره، بلکه در تمام دنیا رتبه اول تولید ذرت را دارا بوده و هست و لذا می بایست بازار آن را هم پیدا می کرد؛ یک بازار وابسته و التماس گر.

اندیشکده ها و اتاق های فکر در اواسط قرن بیستم به این نتیجه رسیدند که ایجاد و توسعه مرغداری ها می تواند آینده بازار ذرت و البته سویای تولیدی آنها را تضمین کند. خاستگاه سویا هم گرچه چین هست ولی به زودی کشاورزان آمریکایی گوی سبقت را از آنها ربوده و ایالات متحده از سال ۱۹۶۱ پرچمدار و تولید کننده اول سویا در جهان است و در حال حاضر، سالیانه بیش از ۵۲ میلیون تن در سال تولید می کند و کنجاله این دانه روغنی نیز دومین نهاده پر مصرف در سالن های پرورش طیور است.

بنا بر این، به سراغ کشورهای آسیایی و به تبع آن، ایران، آمدند و در سال ۱۳۰۹ بود که بنگاه دامپروری ایران تاسیس و گرچه در اساسنامه آن توجه و حمایت از نژادهای بومی در بند ۱ و توسعه و ترویج نژادهای خارجی در بند ۲ آمده بود ولی به زودی بند ۲ در این بنگاه غالب و در سال ۱۳۱۶ چند مرغ از هیبریدهای دو بهره و گوشتی منتج از دسته مرغان آمریکایی از قبیل پلیموت راک، ویندوت، رد ایلند رد و … را در اطراف تهران توزیع کردند و این شد پایه و اساس مرغداری صنعتی در کشور ما.

ورود و ترویج هیبریدهای خارجی بیشتر و بیشتر شد به طوری که در سال ۱۳۳۳ یک محموله ۶۰ هزار قطعه ای از این نوع ماکیان آمریکایی به کشور وارد شد؛ بدیهی است این طیور که وارد می شدند می بایست خوراک آنها که ۷۰ درصد ذرت و ۲۰ درصد آن سویا می باشد به علاوه خدمات فنی آن نیز از آمریکا وارد می شد؛ بنا بر این، رفته رفته با تغییر ذائقه مردم از گوشت قرمز و مرغان بومی پرورشی خود به گوشت مرغان صنعتی، واحدهای مرغداری در سطح کشور با حمایت دولت های پیش و پس از انقلاب اسلامی تاسیس و وابستگی ما به ذرت و سویا به عنوان دو نهاده اصلی صنعت طیور، بیشتر و بیشتر شد.

بازار آنها که تضمین شد، تولید ذرت در آمریکا از سال ۱۹۵۰ تا کنون ۳۶۰ درصد رشد داشته و به عدد ۳۸۵ میلیون تن در سال رسیده و اگر در آمریکای جنوبی، مرکزی و حتی اکراین هم تولید می گردد، تولید لاین بذر در اختیار کمپانی های آمریکایی است و لذا با یک بررسی ساده مشخص می گردد هم در زنجیره تولید ذرت یعنی از لاین تا بذر به عنوان محصول نهایی سود می برند و هم کشورهای دارای صنعت مرغداری را به خود وابسته و خروج هنگفت ارز را در آنها رقم می زنند.

خلاصه، با راهبری های انجام شده، هم اکنون سالیانه بیش از ۸۴ میلیون تن گوشت مرغ در دنیا تولید که سهم ایران حدود ۲ میلیون تن بوده و در سال های گذشته رتبه های ۷ الی ۱۱ را در بین کشورهای تولید کننده این محصول به خود اختصاص داده است. به موازات افزایش تولید گوشت مرغ، نیاز به ذرت و سویا هم افزایش یافته و چون محدودیت آب و زمین، اجازه افزایش سطح زیر کشت و توسعه افقی این دو نهاده استراتژیک را نمی دهد موسسات ژنتیک هم به کمک بنگاه های اقتصاد کشاورزی آمریکا و پس از آن چین، هندوستان و بقیه آمده و اقدام به تولید محصولات تراریخته می کنند تا تکافوی نیاز مرغداری ها و دامداری های صنعتی را داده و نمودار سود خود را بالاتر و بالاتر ببرند و در این بین، آن چیزی که برای آنها مهم نیست در تنگنا قرار گرفتن دولت ها برای تامین ارز واردات این نهاده ها و سلامت و جان مردمی است که در کشورهای مختلف از گوشت مرغ، تخم مرغ و فرآورده های دامی صنعتی استفاده می کنند.